Z kronikarskiego obowiązku odnotowujemy wejście w życie ustawy o niektórych umowach zawieranych w związku z realizacją zamówień o podstawowym znaczeniu dla bezpieczeństwa państwa. Pod tą nazwą kryje się tzw. ustawa offsetowa, która właśnie dziś (30 lipca 2014 r.) wchodzi w życie.
Ustawa offsetowa ma znaczenie głównie dla sektora obronnego, gdyż ma zastosowanie tylko do zamówień w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa i to tylko tych, do których na podstawie przepisu art. 4 ust. 5b ustawy Pzp nie stosuje się ustawy prawo zamówień publicznych. Są to zamówienia dokonywane w związku z wystąpieniem konieczności ochrony istotnego interesu bezpieczeństwa państwa, o którym mowa w art. 346 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.
Czym jest offset?
Koncepcja offsetu jest ściśle związana z ochroną krajowego przemysłu obronnego. Gdy państwo dokonuje zakupów w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa od wykonawców zagranicznych, naturalną konsekwencją jest osłabienie krajowego przemysłu obronnego. Offset ma na celu przeciwdziałanie tym skutkom poprzez zobowiązanie zagranicznego wykonawcy do spełnienia określonych świadczeń, które mają na celu wzmocnienie potencjału przemysłu obronnego państwa (a tym samym kompensować mają – stąd termin offset czyli kompensacja – osłabienie tego potencjału poprzez udzielenie zamówienia wykonawcy zagranicznemu).
Stary i nowy offset
Nowa ustawa offsetowa zastępuje ustawę z dnia 10 września 1999 r. o niektórych umowach kompensacyjnych zawieranych w związku z umowami dostaw na potrzeby obronności i bezpieczeństwa państwa. Mimo, że obie ustawy określa się mianem offsetowej, są to różne ustawy.
Wśród podstawowych różnic należy wymienić:
- węższy zakres zastosowania – obecnie ustawa ma zastosowanie w odniesieniu do zamówień obronnych, jeżeli wymaga tego ochrona istotnego interesu bezpieczeństwa państwa na podstawie art. 346 Traktatu, wcześniej dotyczyła wszystkich zamówień obronnych dotyczących zagranicznego sprzętu wojskowego lub uzbrojenia o wartości powyżej 5 mln Euro;
- brak automatyzmu w stosowaniu offsetu – zastosowanie nowej ustawy offsetowej będzie uzależnione od wykazania, że jest to konieczne do ochrony podstawowych interesów bezpieczeństwa państwa;
- eliminacja offsetu pośredniego – obecnie dopuszczalny będzie tylko offset bezpośredni, czyli zapewniający wymaganą przez Skarb Państwa niezależność od zagranicznego dostawcy w celu utrzymania lub ustanowienia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej potencjału w zakresie m.in. przeniesienia zdolności produkcyjnych, serwisowych i obsługowo-naprawczych, wcześniej mogły to być także zobowiązania niezwiązane z przedmiotem zamówienia, w związku z którym zawierana była umowa offsetowa;
- zmiana podmiotu administrującego zobowiązaniami offsetowymi – obecnie będzie to Ministerstwo Obrony Narodowej, poprzednio Ministerstwo Gospodarki;
- wprowadzenie ustawowej regulacji umownych za nienależyte wykonanie zobowiązań offsetowych.
Dalsze informacje
Nieco wyjaśnień dotyczących genezy i znaczenia nowej ustawy offsetowej zawartych jest w rządowym uzasadnieniu do projektu ustawy.
Nasz pierwszy komentarz do postanowień nowej ustawy offsetowej zawarty jest we wpisie Piotra Kunickiego „DKF & Wierzbowski Eversheds defence and security networking meeting: Discussion of the new Offset Act” (tylko wersja w j. angielskim).
O offsecie pisaliśmy już także w przeszłości (tu polecam kolejny wpis Piotra Kunickiego „Spotkanie robocze Deutsches Kompensations Forum dotyczące Dyrektywy Obronnej – dyskusja o przyszłości umów offsetowych”.
O udzielaniu zamówień obronnych z wyłączeniem stosowania przepisów Pzp, na podstawie art. 346 Traktatu, pisaliśmy także tu:
Zasady udzielania przez MON zamówień obronnych, objętych art. 346 TFUE
Wyłączenie stosowania Dyrektywy Obronnej ze względu na konieczność ochrony informacji niejawnych
Polecam także lekturę pozostałych wpisów dotyczących zamówień z dziedziny obronności i bezpieczeństwa w wersji w j. polskim i i w j. angielskim.
Autorem tego wpisu jest Tomasz Zalewski
Możesz zaprenumerować ten blog. Wpisz adres e-mail, a powiadomienie o nowym wpisie dostaniesz na swoją skrzynkę.
Omawiamy wyroki Trybunału Sprawiedliwości UE i ich wpływ na wykładnię prawa zamówień publicznych w Polsce. Śledzimy i komentujemy proces legislacyjny w Unii Europejskiej. Odnosimy się do aktualnych zagadnień polskiego orzecznictwa.
Zamieszczamy tu linki do artykułów prasowych poświęconych prawu zamówień publicznych - tych wyłącznie naszego autorstwa, jak i takich, w których komentujemy rzeczywistość prawną wraz z innymi ekspertami. Zobacz »