Postanowiliśmy przyjrzeć się tej sytuacji biorąc pod lupę publikowane corocznie dane Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych na temat zaangażowania zagranicznych wykonawców w polski rynek zamówień publicznych. Cofnęliśmy się w czasie i zbadaliśmy tę kwestię na przestrzeni ostatnich prawie 10 lat. Co ustaliliśmy? Zapraszamy do lektury.

Zgodnie ze sprawozdaniem Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych z funkcjonowania systemu zamówień publicznych w 2022 r. udział podmiotów zagranicznych w rynku zamówień publicznych wcale nie jest wysoki (choć jest to oczywiście pojęcie względne).

Poniżej przedstawiamy wykres obrazujący jak tendencja ta kształtowała się od 2014 r. jeżeli chodzi o udział w liczbie oraz wartości wszystkich udzielonych zamówień powyżej progów unijnych.

Zdziwienia nie powinien budzić fakt, że jak wynika z powyższego wykresu, podmioty zagraniczne są zainteresowane może i nie tak dużą liczbą zamówień, ale o wyższych wartościach.

Jeżeli chodzi o podmioty, które najczęściej startują w postępowaniach, to są to głównie wykonawcy z Unii Europejskiej (przy czym brana pod uwagę jest tylko oficjalna siedziba podmiotu, a nie struktura własnościowa). W ciągu ostatnich 3 lat najczęściej pojawiają się w tym zestawieniu państwa takie jak Niemcy (niepokonany lider), Szwecja, Belgia, Czechy, a w ostatnim roku na podium stanęły również Węgry, z których podmioty uzyskały aż 137 zamówień (prawie 17% wszystkich zamówień udzielonych podmiotom zagranicznym).

Podmioty z tych krajów głównie dostarczają specjalistyczne urządzenia lub pojazdy, sprzedają prawa licencyjne oraz są wykonawcami usług okołobudowlanych takich jak projektowanie, czy nadzór inwestorski (choć te ostatnie w ostatnim roku przede wszystkim zostały udzielone podmiotom z państw, którym udzielono zamówień o największej wartości).

Największe pod względem wartościowym, czyli głównie roboty budowlane, były udzielane w ostatnich dwóch latach najczęściej podmiotom z Hiszpanii, Turcji, Francji i Niemiec. W 2020 r. prym wiodła Szwajcaria, a zaraz po niej Chiny (skąd podmioty otrzymały zamówienia na łączną wartość prawie 3,5 mld złotych), Niemcy i Korea Południowa. Co ciekawe, przez ostatnie 5 lat jedynie w 2020 r. Chiny pojawiły się jako kraj o znaczącym udziale podmiotów w polskich zamówieniach publicznych.

Porównując udział podmiotów zagranicznych w rynku polskich zamówień publicznych do udziału polskich podmiotów w unijnych rynkach zamówień publicznych, należy stwierdzić że Polska jest dużo bardziej atrakcyjna dla podmiotów zagranicznych, niż rynki unijne dla podmiotów polskich.

Co ciekawe, w ostatnim roku dysproporcja pomiędzy wartością udzielonych zamówień w Polsce dla podmiotów zagranicznych, a udzielonych podmiotom polskim na rynku unijnym była największa.

Jeżeli chodzi o państwa, w których polskim podmiotom udzielanych jest najwięcej zamówień publicznych, to w ostatnich 3 latach głównie pojawiają się Czechy, Niemcy, Luksemburg i Niderlandy.

Podsumowując, należy w pierwszej kolejności przywołać klasyka twierdzącego, że to statystyka jest największym z kłamstw. Oczywiście przedstawione powyżej dane są w istocie bardzo punktowe i nie uwzględniają wielu okoliczności, które mogłyby ten obraz przedstawić inaczej. Bez względu jednak na powyższe wydaje się, że Polska (mimo licznych cech ją wyróżniających na tle Europy np. bardzo dużej liczby spraw „spornych” w procesie udzielania zamówień publicznych) cały czas stanowi atrakcyjną lokalizację na mapie kontraktów publicznych w Europie i to nie tylko dla przedsiębiorców unijnych, ale też tych z bardziej odległych państw.